menu

Lockdowns werden nooit eerder opgelegd

Lockdowns werden nooit eerder opgelegd

Voorstanders van de lockdown rechtvaardigen die dikwijls door te stellen dat dit een normale maatregel is tijdens een pandemie. Ze verwijzen dan naar maatregelen tijdens de Spaanse griep. Maar de wetenschap wijst uit dat er nooit eerder lockdowns werden opgelegd in de menselijke geschiedenis, tot de Chinese dictator Xi Jinping er in 2020 mee begon. Sterker nog: vóór 2020 werden lockdowns ernstig ontraden.

Dat er ooit weer een pandemie zou komen was bekend, daarom waren de wetenschap en de gezondheidinstanties goed voorbereid. Er lag zelfs een complete handleiding klaar van de WHO over welke maatregelen te nemen om een pandemie te beteugelen. In 2008 publiceerde de WHO een 80 pagina’s tellend rapport met guidelines (1). Daarin staat dat zij een sterftecijfer van 1 à 2% verwachtten bij een pandemie, geschat op basis van het verleden. Inmiddels is duidelijk dat bij corona het sterftecijfer slechts 0,15 procent is (2). 

Maar dat terzijde, beschrijven zij een aantal maatregelen. Als de pandemie met dat ernstige sterftecijfer eenmaal wereldwijd verspreid is, heeft het volgens het WHO-rapport geen zin meer om patiënten te isoleren en contacten in quarantaine te plaatsen. Ze noemen dat ‘waarschijnlijk niet effectief en bovendien sociaal ontwrichtend’. Vanaf half mei worden in Nederland gezonde mensen met twee negatieve testen echter in quarantaine geplaatst als ze op vakantie zijn geweest. 

Zieke mensen moeten volgens het WHO-rapport voor zover mogelijk thuis verzorgd worden, om te voorkomen dat de ziekenhuiszorg overbelast raakt. Ook hieraan houdt de overheid zich niet. Op 10 april bleek dat huisartsen ziekenhuizen graag willen ontlasten door coronapatiënten alleen bij heel hoge nood door te verwijzen en hen tot die tijd thuis te verzorgen. De Nederlandse overheid wil daar alleen niets van weten. ‘Hoe kan je daar nou tegen zijn,’ vroeg Marcel Levi, oud-bestuursvoorzitter van het AMC en zeven Londense ziekenhuizen, zich verbaasd af in WNL op Zaterdag. ‘In Engeland heeft dit ons enorm geholpen, toen we die enorme piek hadden’ (3). 

Mondkapjes

De WHO adviseert in het rapport het gebruik van mondkapjes te baseren op het risico, dus voor mensen die in nauw contact komen met zieken, zoals zorgmedewerkers. Ze zijn niet nodig als mensen niet in nauw contact staan met patiënten. Routinematig gebruik van mondkapjes op openbare plaatsen kan worden toegestaan, maar zal naar verwachting geen invloed hebben, schrijven ze. Wat dat aangaat is de mondkapjesplicht uiterst merkwaardig en in strijd met dit rapport. 

Ook benoemen zij het belang van ventilatie. Maar belangrijker nog: in het 80 pagina’s tellende rapport komt het woord lockdown niet één keer voor. Des te opmerkelijker dat voorstanders van lockdowns het beleid vaak rechtvaardigen door te stellen dat dit normale maatregelen zijn tijdens een pandemie. Het opsluiten van de gezonde bevolking van hele landen is echter nooit eerder in de wereldgeschiedenis vertoond.

Het is dan ook niet zo vreemd dat de WHO Representative in China, Gauden Galea, op 23 januari 2020, na de lockdown van Wuhan, zei: ‘Voor zover ik weet, is het nieuw voor de wetenschap om een stad met 11 miljoen mensen in lockdown te plaatsen. Het is nog niet eerder geprobeerd als maatregel voor de volksgezondheid, dus we kunnen in dit stadium niet zeggen dat het wel of niet zal werken’ (4). 

Sterker nog, in het verleden zijn er vele studies gedaan naar het beheersen van een pandemie, waarbij grootschalige quarantaine werd afgeraden. Dat blijkt uit de peer reviewed studie Disease Mitigation Measures in the Control of Pandemic Influenza door wetenschappers van de Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health in 2006 (5). Over grootschalige quarantainemaatregelen schrijven zij: ‘Er zijn geen historische waarnemingen of wetenschappelijke studies die de opsluiting van groepen mogelijk besmette mensen voor langere tijd ondersteunen om de verspreiding van influenza te vertragen. Een Writing Group van de WHO concludeerde dat ‘gedwongen isolatie en quarantaine niet effectief en onpraktisch zijn’.’

Grootschalige quarantaine

Ondanks deze kennis schrijven de onderzoekers dat verplichte grootschalige quarantaine door sommige overheidsfunctionarissen in 2006 nog altijd wordt beschouwd als een optie. Dat vonden ze zorgelijk. ‘De belangstelling voor quarantaine weerspiegelt de opvattingen en omstandigheden die meer dan 50 jaar geleden heersten, toen er veel minder bekend was over de epidemiologie van infectieziekten en toen er veel minder internationaal en binnenlands reizen was in een minder dichtbevolkte wereld.’

Zij concluderen: ‘De negatieve gevolgen van grootschalige quarantaine zijn zo extreem (gedwongen opsluiting van zieke mensen bij gezonde; volledige beperking van verplaatsingen van grote populaties; moeite om kritieke voorraden, medicijnen en voedsel naar mensen binnen de quarantainezone te krijgen) dat deze mitigerende maatregel moet worden uitgesloten van serieuze overweging.’

Anno 2021 kunnen we concluderen dat dit niet is gebeurd. Sterker nog, de beleidsmakers die er zo graag mee schermen de wetenschap te volgen, hebben deze uitstekende wetenschappelijke studie straal genegeerd. Dat geldt ook voor hun advies over reisbeperkingen, zoals het sluiten van luchthavens en het screenen van reizigers aan de grenzen. ‘Die maatregelen zijn in het verleden niet effectief geweest,’ schrijven de wetenschappers. ‘De Writing Group van de WHO concludeerde dat ‘het screenen en in quarantaine plaatsen van reizigers aan de internationale grenzen de introductie van virussen bij eerdere pandemieën niet wezenlijk vertraagde… en zal in de moderne tijd waarschijnlijk nog minder effectief zijn’.’

Desondanks verwijzen voorstanders van de lockdown graag naar maatregelen genomen tijdens de Spaanse griep, meer dan 100 jaar geleden. De onderzoekers rekenen ook daarmee af. ‘Een historisch overzicht van de grieppandemie van 1918 in de VS identificeerde slechts twee gemeenschappen die aan ernstige mortaliteit en morbiditeit ontsnapten. Beide gemeenschappen hadden zich maandenlang volledig afgesloten van de buitenwereld. De ene was een afgelegen stad in de bergen van Colorado en de andere een marinebasis op een eiland in de baai van San Francisco.’ 

Chinese strategie

Bovendien sloten deze twee gemeenschappen zich af om te zorgen dat het virus niet binnen zou komen. Wat er nu wereldwijd gebeurt, is het afsluiten van landen waar de ziekte al wijdverspreid is, en dat is iets totaal anders. De wetenschappers: ‘Het is duidelijk dat dit geen strategie van algemeen nut is. Andere studies hebben gesuggereerd dat, behalve in de meest extreme toepassingen, maatregelen geen significante invloed hebben gehad op het veranderen van het verloop van een grieppandemie.’ 

Een lockdown van een heel land of de hele wereld is nooit eerder toegepast, laat staan voor lange en onbepaalde tijd. Ook het Amerikaanse Center for Disease Control and Prevention had lockdowns niet in de richtlijnen staan. Zij hadden het alleen over ‘vrijwillige thuisisolatie van zieke personen’ en ‘vrijwillige thuisquarantaine van aan ziekte blootgestelde huishoudens’. 

Het is in overeenstemming met de mening van de meest vooraanstaande wetenschappers op het gebied van infectieziekten. Donald Henderson, de man waarvan algemeen wordt aangenomen dat hij de pokken heeft uitgeroeid, schreef in 2006: ‘De ervaring heeft geleerd dat gemeenschappen die met epidemieën worden geconfronteerd, het beste en met de minste angst reageren wanneer het normale sociale functioneren van de gemeenschap het minst wordt verstoord.’

Het is enkel en alleen te danken aan de Chinese leider Xi Jinping van de Chinese Communistische Partij, dat de wereld nu al ruim een jaar in lockdown zit. Hij kondigde op 23 januari 2020 persoonlijk de eerste lockdown ter wereld af waarna hij grote invloed uitoefende op andere landen om deze verwoestende strategie te kopiëren. Lees daarover meer in het verhaal China’s geheime lockdownpropaganda.

  1. https://www.who.int/diseasecontrol_emergencies/HSE_EPR_DCE_2008_3rweb.pdf
  2. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1111/eci.13554
  3. https://www.nporadio1.nl/binnenland/30876-marcel-levi-opvang-coronapatienten-door-huisartsen-kan-tot-lagere-zorgkosten-leiden
  4. https://apnews.com/article/0e46df9113bd32507d08c1e0569a814e
  5. http://www.upmc-biosecurity.org/website/resources/publications/2006/2006-09-15-diseasemitigationcontrolpandemicflu.html