Kartelbestrijding

De gevestigde politieke partijen hebben vrijwel identieke opvattingen over alle grote thema’s. Een kleine groep mensen maakt in deze partijen de dienst uit en draait rond in de bestuurlijke baantjescarrousel die Nederland domineert: het partijkartel. Gevolg hiervan is een gesloten bestuurscultuur. Nieuwe ideeën en nieuw talent dringen niet door. Bestuurders worden amper afgerekend op resultaten. Zo sukkelt Nederland achteruit.

Forum voor Democratie stelt een pakket aan maatregelen voor onder de noemer ‘kartelbestrijding.’ Zo dient er een stop te komen op partijpolitieke benoemingen, willen we gekozen Burgemeesters, gekozen Commissarissen van de Koning, en invoering van bindende referenda naar Zwitsers model. De mogelijkheid van een referendum alleen al dwingt politici immers om bij voorbaat meer rekening te houden met de wensen van de bevolking. Bovendien biedt een referendum de kans om de discussie minder te laten gaan over personen en meer over de zaak.

Het is eveneens cruciaal dat het publieke debat wordt opengebroken. Meer diversiteit aan opvattingen, meer frisse ideeën in het openbaar domein. Om dat te bereiken moet de NPO drastisch worden gesaneerd. Door de overheid gegunde (semi-)monopolies op goededoelenloterijen zoals de Postcodeloterij houden de financiering van het kartel in stand. Doordat 40% van de loterijopbrengsten aan ‘goede doelen’ moet worden besteed, vloeien jaarlijks honderden miljoenen naar politieke organisaties, zoals Vluchtelingenwerk, de Clinton Foundation en Urgenda. De verdeling van deze miljoenen wordt bepaald door een select clubje (oud)politici die tijdens of na hun politieke loopbaan werken voor deze loterijen of daaraan verbonden organisaties. Een machtsbasis van het partijkartel die eenvoudig kan worden doorbroken door deelnemers zelf invloed te geven op de besteding van de inleg. Deelnemers aan de Postcodeloterij moeten zelf kunnen bepalen naar welke ‘goede doelen’ hun speelgelden gaan.

Wij willen:

• Invoering bindende referenda naar Zwitsers model.
• Invoering direct door de bevolking gekozen Burgemeesters en Commissarissen van de Koning.
• Topambtenaren en ambassadeurs moeten - net als in de Verenigde Staten - opnieuw op hun functie solliciteren bij het aantreden van een nieuwe regering.
• Wachtgeld afschaffen.
• Een grondige sanering van de publieke omroep.
• Geen subsidie toekennen aan organisaties die proefprocessen voeren tegen de staat.
  
• Democratisering van goededoelenloterijen: deelnemers aan die loterijen bepalen zelf naar welk goed doel de afdracht van hun inleg gaat.
  
• Invoering van een zogeheten ‘recall’, waarbij burgers, met een minimum aantal steunbetuigingen, een referendum kunnen afdwingen om tussentijds falende bestuurders (zoals Burgemeesters en Commissarissen van de Koning) af te zetten en te vervangen.